Palma jest symbolem nadchodzących świąt Wielkiej Nocy, czyli Zmartwychwstania Pańskiego. Tradycja procesji palmowych nawiązuje do opisywanego w Ewangeliach uroczystego wjazdu Jezusa do Jerozolimy: mieszkańcy miasta witali Zbawiciela jadącego na osiołku ścieląc na drodze sukno i potrząsając gałązkami palmowymi. Kościół Katolicki upamiętnia to wydarzenie na tydzień przed Niedzielą Wielkanocną.
Częścią tej tradycji jest święcenie palm, w wielu miejscach w Polsce do dziś odbywają się procesje palmowe. Jedną z najbardziej znanych jest procesja w Lipnicy Murowanej niedaleko Bochni. Od 48 lat towarzyszy jej konkurs ogromnych, liczących nawet dwadzieścia metrów palm. Pierwszy konkurs ogłosił w 1958 roku Józef Piotrowski, miłośnik folkloru, który postanowił wskrzesić ginący zwyczaj. Palma może być wykonana z wikliny, ozdobiona baziami i bibułkowymi kwiatami. Najokazalsze palmy przygotowują również co roku mieszkańcy Łysego na Kurpiach, które przypominają kurpiowskie sosny, kij oplatają zielone gałązki, przetykane mchem, borówką i kwiatami z bibuły.
Przepisy nie zmieniają się więc od lat: palma musi być upleciona z naturalnych materiałów, jej twórcy nie mogą używać żadnych metalowych czy plastikowych stelaży usztywniających konstrukcję, do zdobień należy stosować bibuły i papier. No i oczywiście taka palma musi wytrzymać w pozycji pionowej.
Materiał z jakiego sporządzano palmy był ustalony tradycją, ale obowiązujący zestaw gałązek i ziół w palmach nie był jednakowy. Jednakże, zgodnie ze starymi wierzeniami, palmy powinny zawierać gałązkę leszczyny, i wierzbiny, cisu, sosny lub jałowca i winorośli, nie powinny natomiast zawierać gałązki topoli. Topola bowiem, jak mówi legenda, jako jedyne drzewo nie uroniło łzy po śmierci Jezusa. Topola pozostała niewzruszona i za ten brak uczucia liście topoli skazane zostały na wieczne drżenie. Dlatego właśnie gałązek tego drzewa nie używa się przy wiciu palm.
Chrzanowskie palmy oceniane były w trzech kategoriach: palmy małe do 1m., palmy średnie do 3m. i palmy duże powyżej 3m. Oceniano również ich piękno i oczywiście tradycyjność wykonania.
Jury w składzie Agnieszka Oczkowska – etnograf, Renata Bartula – plastyk oraz przedstawiciele parafii św. Mikołaja i Matki Bożej Różańcowej, po wnikliwej ocenie palm i po zmierzeniu ich długości postanowiło przyznać następujące nagrody i wyróżnienia:
Palmy duże: I miejsce – Magdalena Smolik, II miejsce – Anna i Mariusz Kozik i III miejsce – Piotr Mizioł.
Palmy średnie: I miejsce – Magdalena Świtalska, II Miejsce – Weronika Nartowska i III miejsce – Stanisława Kluzik.
Palmy duże: I miejsce – Karol Szczepina, II miejsce – Olga Jaśkowiak i III miejsce – Piotr Kłos.
Wyróżnienia: Lidia Mesroua, Wojciech Bednorz, Sara Isakiewicz, Anna Jarczyk-Kopacz, Piotr Warzecha, Bartosz Włodarski, Julia Korzec, Julia Pączek, Alicja Mętel, Julia Głowacz, Milena Mazur, Wojtuś Rogal, Zuzia Kania oraz Ola, Wiktor i Michał Słowikowie
W tym roku konkursowym zmaganiom towarzyszyły występy grup obrzędowych z Pogorzyc i z Płazy, które zaprezentowały pieśni wielkopostne. Nagrody ufundowane przez MOKSiR i parafie św. Mikołaja i Matki Bożej Różańcowej wręczali; zastępca burmistrza Stanisław Dusza oraz Stanisław Zygadło – przewodniczący Komisji Kultury, Sportu i Rekreacji RM w Chrzanowie.
tekst: Antoni Dobrowolski
foto: Dariusz Szuba i ChtVL