Dowodu osobistego nie wolno zatrzymywać z wyjątkiem przypadków określonych w przepisach prawa. Nie można żądać pozostawienia dowodu osobistego np. „pod zastaw”. Działanie takie nie znajduje umocowania w obowiązujących przepisach prawa oraz wiąże się z niebezpieczeństwem wykorzystania danych zawartych w dowodzie osobistym. Zgodnie z art. 275 § 1 Kodeksu Karnego kto posługuje się dokumentem stwierdzającym tożsamość innej osoby (...) lub dokument taki kradnie lub go przywłaszcza, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Osoba, która utraciła dowód osobisty, jest obowiązana niezwłocznie zawiadomić o tym najbliższy organ gminy lub właściwą ze względu na miejsce pobytu polską placówkę konsularną. Dokument taki zostanie unieważniony w systemie informatycznym.
Osoba, która utraciła dowód osobisty, jest obowiązana wystąpić niezwłocznie o wydanie nowego dokumentu do właściwego organu gminy.
Dla zachowania własnego bezpieczeństwa oraz ochrony swojego mienia, powinno się jak najszybciej zgłosić fakt utraty dowodu osobistego także w banku, składając stosowny wniosek o dokonanie zastrzeżenia w Systemie Dokumenty Zastrzeżone.