Komunikat Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Krakowie dotyczący ochrony ptaków chronionych w sytuacji prac remontowych budynków.

Jako organ odpowiedzialny za ochronę przyrody na terenie województwa małopolskiego pragnę zwrócić się do Państwa z poniższą prośbą i informacją dotyczącą ochrony gatunków ptaków (m. in. jerzyków) zasiedlających budynki niejednokrotnie przeznaczone do remontu, prac termomoderniazacyjnych czy dociepleniowych. Mając na uwadze zbliżający się okres przylotów jerzyków (Apus apus) oraz równoczesny czas rozpoczynania prac termomodernizacyjnych budynków zasiedlanych przez ten gatunek, pragnę przekazać poniższe wskazówki odnośnie sposobu postępowania w przedmiotowych sytuacjach.
Jerzyk jest gatunkiem ściśle chronionym na mocy ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. (Dz. U. z 2009 r.
Nr 151 poz. 1220) oraz rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną (Dz. U. Nr 220, poz. 2237). Pierwotnie jerzyki gnieździły się w środowisku naturalnym, w dziuplach drzew i załomach skał. Aktualnie europejska populacja jerzyka prawie w 100% gnieździ się na terenie aglomeracji miejskich. Jerzyki wybierają na miejsca lęgowe szczeliny w budynkach i dachach, stropodachy, szczeliny na złączach wielkich płyt, itp. Przylatują do Polski w ostatnich dniach kwietnia, a młode ptaki opuszczają gniazda do końca lipca. W przypadku opóźnienia lęgów jerzyki zajmują miejsca lęgowe nawet do września. Ponieważ okres lęgów jerzyka bardzo często pokrywa się z czasem prowadzenia prac remontowych w budynkach będących siedliskiem gatunków chronionych, niezmiernie istotne jest zapobieganie niszczeniu ich siedlisk oraz umożliwienie rozrodu i bytowania tym gatunkom.
Każdy przypadek ograniczenia dostępu jerzyków do miejsc ich rozrodu i regularnego bytowania należy traktować, jako niszczenie miejsc lęgowych i schronień tego gatunku. Zezwolenie na przeprowadzenie takich prac wydaje Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Krakowie (zgodnie z art. 56 ust. 2 pkt 2 ustawy o ochronie przyrody). Stosownego zezwolenia nie wymaga jedynie usuwanie gniazd ptasich z obiektów budowlanych i terenów zieleni w terminie od 16 października do końca lutego, kiedy wynika to ze względów bezpieczeństwa i sanitarnych (zgodnie z art. 52 ust. 2 pkt 2 ustawy o ochronie przyrody).
W wyżej opisanej sytuacji wskazanym rozwiązaniem jest by każdy inwestor czy zarządca budynku planujący remont obiektu dokonał jego oględzin, korzystając z pomocy doświadczonego ornitologa i w przypadku kiedy wystąpi konieczność zniszczenia siedlisk lęgowych ptaków, zwrócił się do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Krakowie o wydanie odpowiedniego zezwolenia. W sytuacji, gdy w budynku znajdują się siedliska ptaków chronionych, ekspertyza ornitologiczna powinna określić proponowane warunki przeprowadzenia remontu i proponowaną kompensację za utratę siedlisk (najczęściej zawieszenie budek lęgowych w miejscach wyprowadzania lęgów). Ponadto jeśli prace będą prowadzone z sezonie lęgowym ptaków, inwestor powinien przed przystąpieniem do prac wystąpić z wnioskiem do Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska o wydanie zezwolenia na umyślne płoszenie i niepokojenie osobników gatunków chronionych. Należy również poinformować, iż zgodnie z art. 127 pkt 2 lit. e ustawy o ochronie przyrody, kto umyślnie narusza zakazy w stosunku do zwierząt objętych ochroną gatunkową podlega karze aresztu albo grzywny./
Mając na uwadze ochronę populacji jerzyka i wpływ prowadzonych prac na jego miejsca lęgowe polecam Państwu również materiały informacyjne umieszczone na stronie internetowej Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Katowicach: http://katowice.rdos.gov.pl/ → ochrona przyrody → ochrona gatunkowa oraz RDOŚ w Krakowie: http://krakow.rdos.gov.pl/ → formy ochrony przyrody → ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów.